İslâm dininin doğuşundan bu yana geçen asırlar içinde İslâm dünyasında dinin birçok farklı yorumu ve anlaşılma biçimi oluşmuştur. Zamanla kurumlaşan bu anlayışlar, fırka ya da mezhep şeklinde isimlendirilmiş ve birçok ilmî araştırmanın konusu olmuştur. Mezheplerin doğuşundan itibaren, aralarındaki münasebetler bazen fikir, bazen mücadele yahut iş birliği hâlinde cereyan etmiştir. Mezhepleri tanımlama, anlama ve görüşlerini tespit etmede pek çok değerli eser kaleme alan Yaşar Kutluay Tarihte ve Günümüzde İsl

İslâm mezheplerinin doğuşu ifadesi, itikâdî meselelerde Hz. Peygamber’in çizdiği yoldan, çeşitli sebeplerle az veya çok inhiraf etmiş İslâm fırkalarının tarih sahnesinde görünmelerini karşılar. Çalışmalarında kullandığı karşılaştırmalı metotla öne çıkan Yaşar Kutluay, kelâmî tartışmaları ve mezhep cereyanlarının başka dinlerden kaynaklı olduğu iddiasını kabul etmemiş, bunun asıl sebebinin İslâm toplumunun yapısı ile Kur’ân-ı Kerim’in ortaya koyduğu tefekkür hürriyetine dayanan yeni bir zihniyetten kaynaklan

İslam mezhepleri tarihi, memleketimizde ilmî olarak az işlenmiş konulardan biridir. Yahudi dini ve bu dinin mezhepleri konusu ise dilimizde hemen hemen hiç ele alınmamıştır. Oysa iki din arasında olduğu gibi mezhepleri arasında da temas ve münasebetin uzun zaman devam ettiği tarihî bir gerçektir. Merhum Doç. Dr. Yaşar Kutluay, Kudüs İbrani Üniversitesi'nde Yahudi dini, tefekkürü ve mezhep hareketleri üzerindeki tetkikleri sonunda, iki dinin mezhepleri arasında bir mukayese denemesine girişmeye karar vererek

Eser, mezheplerin doğuşu, içtihad,taklid,telfik, gibi konularla ilgili olarak beş ayrı görüşü temsil eden beş alimin risalelerinden oluşmaktadır. içtihadın gerekliliğini savunanların yanı sıra, içtihadın gerekli olmadığını savunanların görüşlerine de yer vermesi, okuyucuya sağlıklı bir değerlendirme imkanı sağlaması açısından oldukça önemlidir. ayrıca eser, değişik zamanlarda yaılmış olan risaleleri bir araya getirdiği için, farklı zamanlarda içtihad ve benzeri konularda oluşan düşünceleri de ortaya koymakt